عدالت محیط زیستی: ضرورت نادیده گرفته شده گذار به آیندهای پایدار و دموکراتیک
کاوه مدنی: بحرانهای فزاینده محیط زیستی در گوشه و کنار جهان، نقش محوری محیط زیست و منابع طبیعی در فرآیند توسعه را بیش از پیش نمایان کرده است. با این وجود، موضوع محیط زیست در جنبشها و مبارزات سیاسی کماکان جایگاهی جدی ندارد. از بین بردن منابع طبیعی و تخریب محیط زیست یک کشور در بسیاری از موارد غیر قابل جبران است، به افزایش نقض حقوق شهروندان و بیعدالتی دامن میزند، زمینه بیکاری و کوچ اجباری، ازدیاد تنش، اختلافات قومی و منطقهای، جنگ داخلی و مشکلات امنیتی را فراهم می کند و در نهایت به نابودی سرزمین میانجامد. نگرانی در مورد اثرات بحرانهای محیط زیستی بر گروههای ضعیفتر از منظر اقتصادی و اجتماعی، محرک اصلی جنبش برقراری عدالت محیط زیستی در جهان است. این تلاش از آن جهت ضرورت دارد که بهطور کلی، گروههای ضعیف و فقیر، بنیه و ظرفیت محدودتری برای مقابله و سازگاری با خطرات و آسیبهای محیط زیستی دارند. این نوشته پس از مرور مختصر مفهوم عدالت محیط زیستی، برخی از ابعاد آین مفهوم که کمتر به آنها پرداخته شده است را یادآور میشود. نگارنده با اشاره به همبست محیط زیست با دیگر بخشها، ضرورت تلاش و مبارزه برای احقاق حقوق محیط زیستی جوامع و برقراری عدالت محیط زیستی را به عنوان یکی از وظایف اخلاقی و ملزومات دسترسی به آینده ای پایدار و دموکراتیک یادآور میشود. متن کامل را میتوانید در پیدیاف مطالعه کنید. این مقاله در کنفرانس «ایران و گذار از استبداد» سازمان حقوق بشر ایران (بهمن ۱۴۰۰) ارائه شده است.
Comments